„Rozmowy z przyjaciółmi” Sally Rooney – zachęta do dyskusji o związkach i wierności

Rozmowy z przyjaciółmi
Sally Rooney

Gatunek: literatura piękna
Rok pierwszego wydania: 2017
Liczba stron: 320
Wydawnictwo: W.A.B.

Zakazane rzeczy zawsze pobudzają wyobraźnię.

Opis wydawcy

Mieszkająca w Dublinie Frances ma dwadzieścia jeden lat i chłodny umysł obserwatorki. Jest studentką i początkującą pisarką; ze swoją najlepszą przyjaciółką i byłą dziewczyną Bobbi występuje na slamach poetyckich. Przypadkowa znajomość z Melissą, popularną dziennikarką, której mąż Nick jest aktorem, otwiera im drzwi do świata pięknych domów, hałaśliwych przyjęć i wakacji w Bretanii. Gdy Frances i Nick niespodziewanie zbliżają się do siebie, błyskotliwa i stroniąca od uczuć Frances musi po raz pierwszy zmierzyć się ze swoimi słabościami.

Moja recenzja

W moim popkulturowym podsumowaniu zeszłego roku, a dokładnie w rankingu najlepszych seriali, znalazło się miejsce dla Normalnych ludzi – tytułu, który podbił wiele serialowych serc na świecie. W ramach szybkiego przypomnienia: przede wszystkim urzekała intymność i jednocześnie żarliwość przedstawionej historii miłosnej, a dodatkowo czarował chłodny klimat, podbijany przez piękne zdjęcia i klimatyczną ścieżkę dźwiękową. Jeszcze przed seansem dowiedziałam się, że to ekranizacja powieści autorstwa Sally Rooney o tym samym tytule, która to czytelników w Polsce mocno podzieliła na dwie grupy: zachwyconych oszczędnością i siłą przekazu oraz niezadowolonych z poprowadzenia fabuły tej historii. 

Na tyle mnie ta ekranizacja wypieściła emocjonalnie, że nie czułam potrzeby ponownego przechodzenia przez przedstawione wydarzenia w formie książkowej. Szczęśliwie się złożyło, że fenomen Normalnych ludzi zachęcił do wydania debiutu literackiego Sally Rooney, czyli książki Rozmowy z przyjaciółmi. Sięgnęłam zatem po nią, żeby przekonać się co proza autorki ma do zaoferowania. Dobrze się złożyło, ponieważ prawa do ekranizacji debiutanckiej powieści zostały już wykupione, więc tym razem najpierw poznałam pierwowzór, a później przekonam się jak poszło przenoszenie jego na ekran. Poprzeczka postawiona przez twórców Normalnych ludzi znajduje się dość wysoko.

Lekturę Rozmów z przyjaciółmi skończyłam dość rozdarta. Na początku warto zaznaczyć, że trudno mnie było od książki oderwać, tę historię wręcz się pochłania, wzbudza ciągłe zainteresowanie tym, jak potoczą się losy bohaterów. Styl autorki jest dość prosty i przejrzysty, ale zarazem jest w nim coś świeżego i absorbującego. Właśnie dzięki temu, jak książka jest napisana, z chęcią przechodzi się przez kolejne przygody bohaterów.

Gdyby zastanowić się nad jakimś motywem przewodnim tej historii to zapewne byłyby nim związki. Związki przyjacielskie, partnerskie, małżeńskie i te, które ciężko jednoznacznie określić. Na początku poznajemy naszą narratorkę, Frances i jej byłą dziewczynę, Bobbi, które w dublińskim barze prezentują swoją poezję. Młode kobiety wzbudzają zainteresowanie fotografki i reporterki, Melissy, i jej męża, aktora Nicka. To starsze od nich o dziesięć lat małżeństwo. Właśnie te cztery osoby będą trzonem fabuły – ich rozwijające się uczucia, tlące się jeszcze dawne emocje, liczne zmiany nastawienia, a także towarzyszące związkom żale, zmiany poziomu zaangażowania, początkowa ekstaza, napięcie seksualne i pojawiający się wstyd. Sporo tematów, ale tak jak tytuł podpowiada, rozmowy dotyczące związkowych spraw toczą się tutaj często. Oprócz nich poruszone zostaną w debatach problemy związane z kapitalizmem, patriarchatem czy sztuką. Autorce dość lekko przychodzi rozpisywanie tych dialogów, może dlatego, że sama debatami zajmowała się w przeszłości, i to z dużymi sukcesami. Te rozmowy są żywe, fascynujące i czyta się je z przyjemnością. 

Dla mnie siłą Rozmów z przyjaciółmi są takie zderzenia wyobrażeń z rzeczywistością. Frances widzi siebie jako osobę nieciekawą, zazdrości swojej przyjaciółce, która jest otwarta i dobrze czuje się, będąc w centrum zainteresowania. Nasza narratorka jest wrażliwa, zagubiona i niepewna siebie, a na zewnątrz deklaruje, że po prostu jest pozbawiona emocji, co służy tylko jako mur, za którym kryje się zbłąkana osoba. Rooney świetnie radzi sobie z nakreśleniem zdolnej, autodestrukcyjnej młodej kobiety. Podobnie sprawa się miała z postacią w Normalnych ludziach i wydaje mi się, że na podstawie tych dwóch historii można zobaczyć gdzie leżą zainteresowania autorki.

Co jednak z tym rozdarciem, o którym wspominałam? To, że bohaterowie Rozmów z przyjaciółmi postępują bardzo kontrowersyjnie i czasami czytelnikowi nie chce się wierzyć w takie zachowanie. Wydaje mi się, że to punkt do ciekawej dyskusji, zadanie pytania czy faktycznie człowiek mógłby żyć w poligamii, a dalej: czy dwie partnerki jednej osoby mogą utrzymywać kontakt i gdzie leży granica wierności. Dla mnie sposób w jaki postacie postępują jest zbyt nierealny. Jednocześnie wiem, że podobne zarzuty pojawiały się w kontekście bohaterów Normalnych ludzi, a w serialu aktorzy te zachowania wygrali bez fałszywej nuty. Dodatkowym zarzutem może być fakt, że to książka podobna do Normalnych ludzi, także niektóre elementy fabuły wydawały się wtórne. Przykładowo, ten wyjazd grupy ludzi do dużego domu za granicą na wspólne spędzanie czasu. 

Rozmowy z przyjaciółmi to oszczędna w środkach historia młodej kobiety, która popełnia błędy i podnosi się po porażkach. Książka, którą czyta się ekspresowo, podczas lektury potrafi wciągnąć w swój świat, ale po skończeniu nie zostaje zbyt długo z czytelnikiem. Jednak na pewno cieszy mnie fakt, że udało się z prozą Sally Rooney zapoznać, bo to bardzo młoda pisarka i na pewno jej dalszą karierę warto śledzić.

Za egzemplarz dziękuję wydawnictwu W.A.B.

„Mroczna wiedza. Scholomance. Lekcja pierwsza” Naomi Novik – szkoła magii, w której najważniejszym zadaniem jest przeżycie

Mroczna wiedza. Scholomance. Lekcja pierwsza
Naomi Novik

Gatunek: fantastyka młodzieżowa
Rok pierwszego wydania: 2020
Liczba stron: 336
Wydawnictwo: Rebis

Znasz to uczucie, gdy jesteś na zupełnym pustkowiu i nie wzięłaś parasola, ponieważ kiedy wychodziłaś, był słoneczny dzień, na nogach masz te ładne zamszowe buty, a tu nagle robi się ciemno i widzisz, że zaraz zacznie lać jak z cebra, więc myślisz sobie: „No, super”. [...] Właśnie tak jest, ilekroć się pojawiasz.

Opis wydawcy

Scholomance to szkoła, w której nie ma nauczycieli, wakacji ani przyjaźni między uczniami – tylko strategiczne sojusze. Przetrwanie jest ważniejsze od stopni, gdyż młodzi magowie nie mogą opuścić szkoły, aż ją ukończą lub zginą. Obowiązujące w Scholomance zasady są proste: nie można chodzić samotnie po korytarzach i trzeba się strzec potworów, które czają się wszędzie. Poza tym niektórzy uczniowie praktykują czarną magię, a nawet mordują innych, żeby zwiększyć swoje szanse przeżycia. 

Moja recenzja

Naomi Novik, po dwóch książkach nawiązujących pod względem stylistycznym oraz fabularnym do baśni, postanowiła zanurzyć się w kolejny trend czytelniczy i napisała powieść w nurcie dark academia. Fabuła jej najnowszej książki zakorzeniona jest w europejskim folklorze, a na miejsce akcji autorka wybrała szkołę o nazwie Scholomance. Szybki przegląd Internetu odpowie nam na nurtujące pytanie skąd znamy tę nazwę. W skrócie – Scholomance to owiana legendą szkoła w Transylwanii, gdzie uczono czarnej magii, a kierował nią, według ludowych przekazów, sam diabeł. Wcześniej tę nazwę można było spotkać w prozie Brama Stokera, klasycznej opowieści o wampirach, Draculi, ponieważ autor czerpał sporo inspiracji właśnie z zapisków dotyczących tej tajemniczej szkoły.

Twórczość Naomi Novik, autorki z polskimi korzeniami, poznałam od strony baśniowej w Wybranej oraz Mocy srebra. Po lekturze tych książek można było zauważyć jakie są jej mocne strony – budowanie odpowiedniego nastroju i zarysowanie magicznego świata przedstawionego. W Mrocznej wiedzy udaje się autorce potwierdzić te zalety, ale uwypuklone są niestety także niedoskonałości, które można już było zauważyć w poprzednich pozycjach – takie jak nieprzyjemne charaktery bohaterów i niedociągnięcia w budowaniu relacji między postaciami.

Rozpocząć warto jednak od samego miejsca akcji, bo ono gra tutaj kluczową rolę. Scholomance, tak jak jej legendarna poprzedniczka, to bardzo mroczna szkoła magii. Skojarzenia z Hogwartem nasuwają się tutaj automatycznie, jednak to zupełnie inny klimat. Dzieci wybierają się do tej szkoły, bo są do tego zmuszone przez okoliczności, a poza jej murami czeka je rychła, bolesna śmierć. Uczęszczając do Scholomance są zdane same na siebie, muszą stawiać czoła przeróżnym monstrom (przy których opisach Novik popisała się wyobraźnią), a nauką zajmują się jedynie w przerwie między potyczkami z potworami. Na korytarzach roi się od przeciwników, a uczniowie muszą być ciągle czujni, także unikają zostawania samemu w jadalni, wieczorem nie wychylają nosa z pokoju i nawet nie myślą o schodzeniu do przerażającej auli. Przyznaję, że ten pomysł wypadł bardzo dobrze, szczególnie, że sporo było tutaj technicznych elementów do przemyślenia – sam budynek uczelni to naprawdę wymyślna machineria. 

źródło

Mocny pomysł na miejsce akcji daje jednak tylko okazję do stworzenia magicznej historii. Okazję, która w książce Mroczna wiedza nie zostaje wykorzystana. Fabularnie to po prostu opis perypetii głównej bohaterki i przez długi czas nie wiadomo do czego całość zmierza (w Wybranej miałam podobny problem, ale tam broniły się inne elementy). Sam fakt, że Galadriel musi przeżyć w szkole, nie wystarcza na stworzenie odpowiednio mocnego celu i motywacji postaci. Dlatego zapewne autorka wprowadziła wątek przepowiedni, bardzo oklepany, ale często ratujący fabułę w gatunku fantastyki młodzieżowej. Tutaj niestety wszystko kręci się wokół tego, że główna bohaterka próbuje oszukać przepowiedziany los, trzyma się z daleka od ludzi i finalnie, niewiele to proroctwo wnosi do całości. Może oprócz tego, że czytelnik się domyśla, iż ten wątek zostanie rozwinięty w kolejnych częściach.

Odniosłam wrażenie, że Novik stara się przekazać jak najwięcej informacji o przeszłości głównej bohaterki, żebyśmy mogli z nią sympatyzować i śledzić jej przygody z pewnym zaangażowaniem. Jednak charakter Galadriel nie potrafił do siebie przekonać nawet przy ciągłym wyjaśnianiu dlaczego dziewczyna na każdą sytuację reaguje podniesieniem gardy. El jest opryskliwa i negatywnie nastawiona do... cóż, do wszystkiego. I chociaż momentami miałam wrażenie, że zaczynam przyzwyczajać się do tego typu charakteru i w kontraście z resztą bohaterów nawet zaczynało to grać, to chwilę później wracałam do męczenia się w jej towarzystwie. Co do postaci drugoplanowych to najciekawiej wypada Orion, ale niewiele się o nim dowiadujemy, oprócz tego, że cierpi na syndrom bohatera, chcącego wszystkich uratować z opresji. Będąc przy tym chłopaku warto dodać, że już we wcześniejszych pozycjach autorstwa Novik pojawiał się problem z wątkami romantycznymi i tutaj jest niestety podobnie. Fundament był dobry, ale przeprowadzenie tej historii już nie wypaliło.

Oprócz nawiązania do europejskiego folkloru bardzo spodobał mi się temat różnic społecznych. Sytuacja w magicznym świecie, gdzie bogate dzieci trzymają się razem, czerpią moc ze wspólnego źródła, mają ustawione życie po wyjściu ze szkoły, mapuje się na to, co dobrze znamy ze swojego otoczenia. Uprzywilejowanie osób majętnych jest tutaj mocno zarysowane, szczególnie widać to w kontraście z osobami, które starają się przebić w hierarchii i także należeć do tej „elitarnej” grupy bogaczy.

Mroczna wiedza to pozycja, która może przypaść do gustu fanom książek w stylu dark academia. Całość broni się przede wszystkim czarnoksięską atmosferą i pomysłem na magiczną szkołę. Niestety, w wielu innych aspektach potrafi mocno zawieść, także sama nie sięgnę raczej już po kolejne części – los bohaterów jest mi obojętny, a rozwinięcie fabuły nie zapowiada niczego fascynującego.

Za egzemplarz dziękuję wydawnictwu Rebis

„Zły” Leopold Tyrmand – tropem chuliganów w Warszawie z połowy XX wieku

„Zły”
Leopold Tyrmand

Gatunek: literatura piękna
Rok pierwszego wydania: 1955
Liczba stron: 774
Wydawnictwo: MG

Ludzie czekający w życiu na coś dzielą się na dwie kategorie: na tych, którzy wiedzą, na co czekają, i na tych, którzy tego nie wiedzą, a tylko czekają.

Opis wydawcy

Zaczyna się od tajemniczych napadów. Z tym, że wszyscy atakowani – to bandziory. Ludowa milicja staje na głowie, by dostać jedynego sprawiedliwego, szeryfa bez twarzy, który sprawia, że ludzie zaczynają się czuć bezpieczni. Podziemny światek Warszawy rusza na wojnę. Bohater ma tylko jeden znak rozpoznawczy, niezwykłe, świetliste spojrzenie. A dodatkowo w tle historia miłosna, której osią jest Marta Majewska, niechcący wciągnięta w przestępcze życie Warszawy.

Moja recenzja

Najgłośniejszy polski kryminał, napisany w czasach PRL-u, bestseller, który po premierze rozchodził się jak świeże bułeczki, powieść, którą każdy obywatel naszego kraju powinien przeczytać – z tego typu hasłami spotykałam już od jakiegoś czasu, zanim chociażby zerknęłam na grzbiet książki Leopolda Tyrmanda. Trzeba przyznać, że wbrew temu, co sugeruje tytuł, o Złym można przeczytać sporo dobrych opinii. Wznowienie powieści przez wydawnictwo MG nakłoniło mnie, żeby w końcu przekonać się na własnej skórze czy podzielę te zachwyty i zrozumiem fenomen klasyki polskiego kryminału.

Początek do łatwych nie należał. Pisząc „początek” mam na myśli pierwsze sto stron. W tym przypadku rozchodzi się o to, że książka jest bardzo rozbudowana fabularnie, ma spore grono bohaterów, historia toczy się wielowątkowo, a kiedy myślimy, że już chyba wystarczy, że więcej postaci i tak już nie uda nam się zapamiętać, to przedstawiany jest nam kolejny jegomość. Wydarzenia poboczne również nabierają rozpędu, a autor poświęca czas na oddanie detali każdej sceny. Także zamiast się męczyć, zostawiłam tę lekturę na jakiś czas i dopiero gdy ochota na czytanie powróciła, to zrobiłam do niej drugie podejście. I wtedy zażarło.

Próżno doszukiwać się w Złym głównego bohatera. Gdyby jednak trzeba było wybrać tego jednego, który gra tutaj pierwsze skrzypce, to w moich oczach byłaby nim Warszawa. Miasto, które w każdym kolejnym rozdziale poznajemy trochę bliżej – czy to warszawskich fryzjerów, czy warszawskie targi, czy warszawskie tramwaje – to właśnie charakterystyka miasta nadaje książce odpowiednią atmosferę, a przeniesienie się w przeszłość stolicy sprawia sporo radości, nawet osobom, które topografię Warszawy znają słabo, tak jak ja. Tyrmand potrafi czarować słowem, toteż szybko w tę peerelowską wersję świata wnikamy, widzimy sporo podobieństw i różnic w scenach życia codziennego, porównując je ze współczesnymi obserwacjami, ale przede wszystkim chłoniemy kolejne opisy z czystą przyjemnością.

źródło

Podobno sam zalążek pomysłu na tytułową postać, czyli Złego, który rozprawia się z warszawskimi chuliganami, wpadł do głowy Tyrmandowi podczas jazdy pociągiem, kiedy to podsłuchał rozmowę o człowieku, który karze rabusiów w jednym z polskich miast. Początkowo autor planował stworzyć na podstawie tego pomysłu komiks, szybko jednak zmienił zdanie. Całe szczęście, bo siła i największy atut Złego tkwi właśnie w szczegółowych opisach, tworzeniu odpowiedniej atmosfery i oddawaniu sprawiedliwości ówczesnej Warszawie – mieście w trakcie odbudowy, którego obraz śledzimy świeżo po wojnie, kiedy po jego wcześniejszej chwale architektonicznej zostało tylko wspomnienie.

Zły to taka polska postać-legenda, bohater przypominający zagranicznego Zorro albo nawet współczesnych superbohaterów z uniwersum Marvela czy DC. Tajemniczy człowiek o jasnych oczach, pojawiający się znikąd i przynoszący sprawiedliwość, którego kolejne przygody poznamy przede wszystkim na podstawie opowiadania naocznych świadków. W Złym nie będziemy śledzić poczynań tytułowej postaci, jej historia będzie odkrywana fragmentarycznie, aż do samego finału. Zamiast obserwowania codziennych poczynań bohatera, poznamy go z perspektywy innych postaci, posłuchamy co o nim ma do powiedzenia komendant milicji, dziennikarz warszawskiej gazety czy lekarz przyjmujący na pogotowiu pobitych przez Złego zbójów. Zdecydowanie bliższy wgląd otrzymamy do życia codziennego ekipy warszawskich złoczyńców, gdzie będzie nam dane obserwować ich spotkania, pertraktacje i plany wzbogacenia. Zabieg to ciekawy i zapewne na tamte czasy mocno oryginalny – pisanie książki o tytułowym dobrym bohaterze, ale poświęcenie czasu na przedstawienie perspektywy jego niegodziwych przeciwników zdecydowanie się opłaciło. Znajdzie się w powieści także miejsce dla reklamowanego w opisie romansu, jednak nie musimy oczekiwać romantycznych uniesień, bo ta historia miłosna to przede wszystkim porządnie rozpisany wątek, w którym nakreślone zostanie kilka ciekawych charakterów.

Powieść Zły, która zaraz po wydaniu krytykowana była jako idealny przykład grafomaństwa, przetrwała próbę czasu, a nawet zyskała nowej jakości lata po wydaniu. Oprócz wspomnianej już wcześniej wycieczki do stolicy przeszłości, czeka nas także powrót do słownictwa, które trochę już ucieka, do obserwowania przykładów spędzania wolnego czasu sprzed pół wieku, do zatłoczonych kawiarni, w których toczy się życie towarzyskie. Wszystko to pięknie napisane, opisy, które działają na wyobraźnię, a dialogi między postaciami naturalne i ponadczasowe. Nie każdy potrafi napisać tak intrygującą scenę na kilkanaście stron, w której dwoje osób po prostu rozmawia, a Tyrmand poradził sobie z tym zadaniem pierwszorzędnie. Chyba pozostaje powtórzyć za rzeszą fanów autora, że Zły jest tak naprawdę bardzo dobry i każdemu taką wycieczkę do Warszawy przeszłości serdecznie polecam.

Za egzemplarz dziękuję Wydawnictwu MG.

Kobiety w rolach głównych – polecam trzy krótkie seriale

Fran Lebowitz: Udawaj, że to miasto (2020), reż. Martin Scorsese -> Netflix

liczba odcinków: 7

Był sobotni wieczór, siedziałam sama w domu sącząc białe wytrawne wino, bez pomysłu czym zająć swoje myśli. Pierwsze co wpadło mi do głowy, to włączenie czegoś luźnego na Netfliksie. I o mały włos wybór padłby na ówczesną nowość, czyli serial fantastyczny Przeznaczenie: Saga Winx, który od czasu premiery zebrał dość dużo negatywnych ocen. Podkusiło mnie jednak, żeby zerknąć na fragment odcinka serialu dokumentalnego o Fran Lebowitz. Podczas jednego wieczoru wciągnęłam całe siedem epizodów. I dużo wina.

Wystarczyło pierwsze pięć minut, żeby mnie przekonać, iż lepiej nie da się spędzić samotnego wieczoru. Czułam się wręcz jakbym uczestniczyła w rozmowie z tą bardzo charyzmatyczną osobą, której słuchało się z niegasnącym zainteresowaniem. Chociaż w niektórych kwestiach mam odmienne zdanie, to Fran była tak autentyczna, zawsze szczerze przedstawiająca swoje poglądy, że potrafiłam zrozumieć jej punkt widzenia. Za przykład może posłużyć temat mediów społecznościowych, czy w ogóle nowoczesnych technologii i Internetu, gdzie nie zgadzam się może z Lebowitz, ale jej wypowiedź była związana z wnikliwą obserwacją i bardzo dobrze było usłyszeć taki głos trochę starszego pokolenia. Serial skończyłam z uczuciem podziwu dla Fran, przede wszystkim dlatego, że widz odbiera wrażenie, jakby nie było w niej miejsca dla okrutnego zdania: „co ludzie powiedzą”. Ona po prostu bez owijania mówi, co myśli. Sama miewam z tym niemało problemów, presja otoczenia zawsze potrafi ściągnąć w dół i podciąć skrzydła, dlatego tak dobrze ogląda się osobę, która bezkompromisowo dzieli się swoim zdaniem. 

Serial jest wyreżyserowany przez Martina Scorsese, który prywatnie jest długoletnim przyjacielem Fran. Montaż jest bez zarzutu, a przez większość czasu oglądamy główną bohaterkę po prostu siedzącą przy stole, ewentualnie na scenie i opowiadającą historie ze swojego życia (ta ze spadającym żyrandolem na spektaklu Upiór w operze jest cudowna) albo odnoszącą się do konkretnych tematów (świetnie słuchało się Fran tłumaczącej Spike'owi Lee dlaczego sportowiec nie będzie się równał artyście). Podczas tych siedmiu odcinków Scorsese jest towarzyszem rozmów, ale ogranicza się do wybuchania śmiechem i krótkich komentarzy, a cała uwaga skupiona jest na postaci Lebowitz. Z taką charyzmą, ogromnymi pokładami humoru i wiedzą mogłabym słuchać jej jeszcze przez kolejnych siedem odcinków. To była jedna z najwspanialszych, najbardziej niespodziewanych przeżytych ostatnio przygód w serialowym świecie.

Euforia: odcinki specjalne (2020), reż. Sam Levinson -> HBO GO

liczba odcinków: 2

Wpływ pandemii COVID-19 na branżę serialową jest niezaprzeczalnie widoczny, premiery wielu tytułów zostały przesunięte, a prace nad niektórymi wstrzymane bądź odłożone. Twórcy Euforii, po mocnym wejściu na rynek z pierwszym sezonem, którym zyskali sobie wierne grono fanów, musieli wstrzymać się z dalszą pracą. Zamiast jednak zamknąć się i czekać, aż będą mogli wrócić do normalnego harmonogramu postanowili wykorzystać możliwości i zabrali się za wyprodukowanie dwóch odcinków specjalnych. Powstały zatem takie mini dodatki do fabuły znanej z pierwszego sezonu. 

Oba odcinki charakteryzuje statyczność, większość akcji odbywa się w jednym miejscu, mało też pojawia się poznanych wcześniej aktorów. Tutaj widać dość mocno wpływ pandemii i ograniczenia z niej wynikające. Pierwszy epizod to po prostu długa rozmowa, odbywająca się w jednej z przydrożnych jadłodajni, między Rue a jej przyjacielem, pomagającym w walce z nałogiem. Oprócz scen rozgrywających się w tym miejscu pokazane zostaną tylko krótkie przebitki na wyimaginowane życie Rue i Jules. Takie wyobrażenie na temat co by było, gdyby przeniosły się do Nowego Jorku. Reszta to pozornie zwykła rozmowa przy naleśnikach. Słucha się jej jednak cudownie, to naprawdę sprawnie napisany dialog, zgrabnie poruszający masę tematów związanych z dotychczasowym życiem dziewczyny, ale dotyczący przede wszystkim jej uzależnienia i próby naprowadzenia Rue na drogę, w której zrozumie dlaczego warto z nałogiem zerwać. Drugi odcinek dotyczy Jules i mimo że znowu główna akcja będzie skupiać się na rozmowie dwójki osób, tym razem dziewczyny z jej psychologiem, to tutaj dostaniemy o wiele więcej przebitek na inne wydarzenia. Najważniejsze, że w końcu poznajemy historię matki Jules, co rzuca więcej światła na wydarzenia z pierwszego sezonu i pozwoli nam zrozumieć dlaczego jej związek z Rue polegał na tym ciągłym przyciąganiu oraz odpychaniu i skąd się bierze jej niechęć do zaangażowania. Dodatkowo rozwinięty zostanie temat zmiany płci, dlaczego się zdecydowała i jak wpłynęło to na jej sposób patrzenia na otoczenie. Naprawdę wspaniały odcinek, który otwiera oczy na sytuacje, które miały już miejsce w pierwszym sezonie i dają nadzieję na ciekawy rozwój bohaterki w kolejnym. 

Oba epizody to sprawnie napisany, a także cudownie zrealizowany pod względem technicznym, kawałek telewizji. Montaż, zdjęcia i muzyka ponownie powalają na łopatki, twórcy idą w zupełnie inną stronę, mniej psychodeliczną w formie, ale równie mocną w przekazie. O wiele bardziej naturalne są te specjalne odcinki, dzięki czemu aktorki dostały większe pole do popisu, które z dużym powodzeniem wykorzystały. Jeżeli komuś podobał się pierwszy sezon Euforii to zdecydowanie te dwie dodatkowe godziny musi poświęcić na obejrzenie tych epizodów.

Betty (2020), reż. Crystal Moselle -> HBO GO

liczba odcinków: 6

Młodzieńcza energia, babska solidarność, oddawanie się swojemu hobby, spotkania z koleżankami, długie rozmowy i włóczenie się po skąpanym w promieniach słońca Nowym Jorku – to wszystko sprawia, że Betty to serial, przez który się po prostu płynie. Włączasz, żeby się przekonać co to takiego, a za chwilę żałujesz, że tak szybko nadszedł koniec. Każdy z odcinków trwa krótko, bo mniej niż pół godziny, także całość można obejrzeć nawet w jeden dzień.

Serial został stworzony przez Crystal Moselle, która wcześniej wyreżyserowała w podobnym klimacie film – Skejterkę. Chociaż go nie oglądałam, to ze zdjęć i zwiastuna można wywnioskować, że te same aktorki biorą udział i w filmie i w serialu, ale sama historia już trochę się różni. Po obejrzeniu Betty na pewno chętnie nadrobię film, bo Moselle tworzy coś świeżego, mocno współczesnego i takiego bezpretensjonalnego. Potrafi mówić o palących problemach w lekki sposób. Całość przypomina klimatem wakacyjną przygodę, gdzie kilka osób związanych z tym samym hobby – w tym przypadku jazdą na desce – poznaje się, zaprzyjaźnia i zaczyna spędzać ze sobą czas. Sama nazwa serialu nawiązuje do wyzwiska, którym chłopcy lubiący jeżdżenie na deskorolce obdarzają dziewczyny „wchodzące na ich terytorium”. 

Życie prywatne tych pięciu młodych kobiet będzie jedynie lekko zarysowane, historię każdej z nich poznamy pobieżnie, bo reżyserka skupia się raczej na tym jak tworzy się między nimi więź. Także ich personalne problemy służą tutaj do pogłębiania przyjaźni, a nie tworzenia osobnego wątku – kiedy któraś z bolączek wypływa, to reszta składu pomaga w jej rozwiązaniu. Z Betty bije piękne przesłanie kobiecej solidarności oraz wsparcia, i to jest w nim właśnie najpiękniejsze. Bardzo ciekawie poruszony jest rownież temat wykorzystania seksualnego, kształtująca się wiedza na ten temat wśród młodych dziewczyn. W serialu jest kilka głębokich i ważnych wątków, ale całość to po prostu mocno przyjemna przygoda. Taka, w której niemal czuje się promienie słońca na skórze i ma się ochotę spróbować jazdy na desce razem z tą cudowną ekipą.

„Do gwiazd” i „Wśród gwiazd” Brandon Sanderson – rozrywka w klimacie „Gwiezdnych wojen”

Do gwiazd i Wśród gwiazd
Brandon Sanderson

Gatunek: fantastyka młodzieżowa
Rok pierwszego wydania: 2018, 2019
Liczba stron: 606 i 550
Wydawnictwo: Zysk i S-ka

Ludzie potrzebują opowieści, dziecko. One dają nam nadzieję i ta nadzieja jest rzeczywista.

Opis wydawcy

Świat Spensy jest atakowany od setek lat. Obcy zwani Krellami przypuszczają jeden powietrzny atak za drugim, prowadząc niekończącą się kampanię, której celem jest zagłada ludzkości. Jedyną obroną przed nimi są eskadry myśliwców walczące z wrogiem w przestworzach. Piloci są bohaterami niedobitków ludzkiej rasy.

Moja recenzja

Jeżeli prześledzić moje ostatnie przygody z książkami napisanymi przez Brandona Sandersona to można zauważyć, że początkowy zachwyt jego twórczością trochę osłabł. Wcześniej każda pozycja wzbudzała we mnie duże emocje, pokochałam autora za Archiwum Burzowego Światła, później zachwyciłam się serią Z mgły zrodzony, a Rozjemcą i Elantris udowodnił, że jest jednym z najlepszych współczesnych pisarzy, zajmujących się gatunkiem fantastyki. Mój pogląd uległ lekkiej zmianie wraz z pierwszą częścią serii Mściciele, Stalowym sercem. W moich oczach nie reprezentowała ona poziomu, do którego przywykłam w przypadku książek tego autora. Podobnie było zresztą z komiksem Biały piasek. Nie ma jednak mowy, żebym mogła do twórczości Sandersona się zrazić, także poszukując kolejnej przyjemnej lektury wybór padł na dwa tomy młodzieżowej serii Skyward.

Nie będę trzymać nikogo w niepewności – autor znowu mnie swoją historią oczarował. Najlepsze w nowej serii jest to, że zupełnie się jej nie spodziewałam po Brandonie Sandersonie. Pokazał się już jako pisarz z ogromną wyobraźnią, który świetnie radzi sobie w klimatach epic fantasy, w kreowaniu tego typu światów przedstawionych. Natomiast w przypadku Do gwiazd mamy do czynienia z młodzieżowym science-fiction, które mocno przypomina sagę Gwiezdnych wojen. Główna bohaterka chce zostać pilotką myśliwców, jej lud jest atakowany przez tajemniczych przybyszów z innej planety, w kolejnej części dowiemy się więcej na temat prób eksterminacji ras, zamieszkujących galaktykę, a do tego sporo miejsca zajmują fragmenty humorystyczne z obowiązkowym przyjacielem w postaci zabawnego robota. Powiedzcie sami, czy to nie brzmi jak kolejna część Gwiezdnych wojen?

W pierwszym tomie, Do gwiazd, autor sprawną ręką wprowadza nas w świat przedstawiony. Wciąż popychając akcję do przodu, mimochodem tłumaczy dlaczego ludzie znaleźli się na obcej planecie, kto jest kim w zhierarchizowanej społeczności, jak wygląda sytuacja z podróżami międzygwiezdnymi. Jednocześnie nie zapomina o budowaniu charakteru głównej postaci. Początek nie jest może szczególnie frapujący, ale po pewnym czasie czytelnik wciąga się w ten świat i nie chce go opuszczać. 

Spensa, nasza narratorka, to dość buńczuczna nastolatka, z ogromnymi aspiracjami, która potrafi odpyskować, a nawet zadać cios, gdy ktoś nastąpi na jej odcisk. Często postępująca pod wpływem chwili, nie myśląca o konsekwencjach, lubiąca popisywać się przed innymi. Jest to też postać pełna bólu i tęsknoty, skrzywdzona przez otoczenie, naznaczona od dzieciństwa, próbująca poradzić sobie z trudami dorastania. Co jak co, ale Brandon Sanderson nawet pełną wad nastolatkę potrafi tak rozpisać, że trudno nie zachwycić się niuansami jej porządnie zbudowanego charakteru.

fragment zagranicznej okładki, źródło

Każdy z bohaterów został wykreowany z pełną świadomością odegrania konkretnego zadania w historii – po autorze możemy się spodziewać, że nie ma tutaj niepotrzebnych wątków. W pierwszej części oprócz zróżnicowanej grupy postaci z eskadry Spensy, poznamy też bliżej jej rodzinę i przyjaciół. Warto wspomnieć o świetnym wątku babci, która raczy nas licznymi opowieściami, jest odpowiednikiem mędrca-przewodnika, takim głosem przeszłości. Kobieta przekazuje wnuczce, że bez wiedzy o czasach minionych jesteśmy niekompletni. Szybko również obdarzymy sympatią tajemniczego oślizgłego ślimaka, który jest zwierzątkiem Spensy, trochę przypominającym postacie z bajek Disneya. Taki odpowiednik szopa Meeko w Pocahontas czy Rajah, tygrysa Jasminy z Alladyna. Tytuł najlepszej postaci wędruje jednak do sztucznej inteligencji zamkniętej w myśliwcu – M-Bot rządzi. 

We Wśród gwiazd historia zaczęła podążać niespodziewanym torem. Autor zaryzykował, porzucił fragment świata przedstawionego, skupił się na jego poszerzeniu, a Spensa wykorzystuje pewną bombę fabularną do kolejnego spontanicznego wypadu pod tytułem „sama jedna wyruszam uratować świat”. Grupa głównych bohaterów ulega przetasowaniu, wielu poznanych we wcześniejszej części zostaje odsuniętych na dalszy plan, a na ich miejsce wskakuje nowa ekipa. Miałam z tym zabiegiem na początku problem, bo jednak nie po to tworzy się mocne podwaliny jakiejś postaci, żeby ją później porzucić. Oczywiście, okazuje się, że Sanderson ma to wszystko dobrze przemyślane – o to możemy być spokojni.

Ten zarzut jest jednak małą kroplą w morzu świetnej rozrywki, którą serwuje nam autor. W obu częściach akcja została sprawnie poprowadzona, bo będzie miała momenty zwolnienia, w których poznamy przemyślenia Spensy i przyjrzymy się rozwojowi jej znajomości z innymi postaciami, ale balans zostanie utrzymany – Sanderson dokładnie wie kiedy akcja powinna nabrać rumieńców, w którym momencie przychodzi ten czas, gdy nie będziemy chcieli książki odłożyć, dopóki nie poznamy rozwiązania. Jednocześnie autor nie zapomina o przesłaniu. Pierwszy tom pokaże nam różne oblicza odwagi, będziemy mogli zastanowić się czy bohaterem jest ktoś, kto bezsensownie traci życie czy ten który „tchórzliwie” ratuje się z opresji, żeby przeżyć kolejny dzień. Fabuła Wśród gwiazd natomiast pozwoli przyjrzeć się drugiej stronie barykady, czyli poznamy bliżej przeciwników ludzi. Zobaczymy, że po drugiej stronie także są czujące istoty, nieróżniące się wiele od człowieka. Świetnie sprawdza się w tej części także wątek wojny jako politycznej zagrywki. I wszystkie te przesłanki są sprawnie wplecione w wartką fabułę.

Kończąc Wśród gwiazd najchętniej zanurkowalibyśmy w kolejny tom przygód Spensy, przychodzi jednak moment ubolewania, że trzeba na niego jeszcze trochę poczekać. Jedno jest pewne – po przeczytaniu tych książek (może momentami schematycznych, zawierających sporo typowo młodzieżowych zagrywek) na pewno sięgniemy po kolejne części. Trudno bowiem znaleźć w gatunku fantastyki młodzieżowej lepsze pozycje.

Lutowa micha filmów

Obiecująca. Młoda. Kobieta. (2020), reż. Emerald Fennell

Film Obiecująca. Młoda. Kobieta. pojawił się przedpremierowo w kinie Nowe Horyzonty. Gdy zobaczyłam tę informację od razu zarezerwowałam bilety. To jedna z tych najbardziej wyczekiwanych przeze mnie tegorocznych premier, zaraz obok Nomadland i Minari, które również marzy mi się zobaczyć w kinie. Czy się uda – zobaczymy.

Obiecująca. Młoda. Kobieta. to oryginalna próba ugryzienia tematu kina zemsty, gdzie główna bohaterka nocami przemierza kluby, polując na kolejnego mężczyznę, którego może uświadomić w temacie dobrowolnej zgody na seks. Opowiadając o tym mam mocne skojarzenia niemal z kinem superbohaterskim, w którym postać wymierza sprawiedliwość na własną rękę, jednocześnie próbując radzić sobie z własnymi problemami.

Obiecująca. Młoda. Kobieta. to debiut reżyserski Emerald Fennell, znanej m.in. z roli Camilli w The Crown. W swoim filmie pokazała, że nie boi się ryzykować, bo stworzyła miszmasz gatunkowy, gdzie momentami oglądamy emocjonujący thriller, później słodką komedię romantyczną, a w międzyczasie dostajemy przebłyski mocnej czarnej komedii. Reżyserka wspaniale radzi sobie z igraniem z widzem i wodzeniem go za nos. Weźmy na przykład scenę, kiedy Cassandra wraca z nocnych wojaży. Widzimy zbliżenie na jej nogę z czerwoną smugą i od razu myślimy, że to krew jej ofiary. Chwilę później kamera podjeżdża wyżej i sprawa się wyjaśnia – Cassie je hot doga, a po ręce kapie jej nadmiar ketchupu. To jeden z tych lekkich przykładów, żeby uniknąć spoilerowania, ale później wkręcanie widza idzie w mocniejszą stronę i jest to zaskakujące i wspaniałe.

Aktorstwo w tym filmie też jest pełne perełek, na czele z genialną Carey Mulligan w roli głównej. Ciężka to rola, bo postać boryka się z mroczną przeszłością. W Cassie pełno jest gniewu i nienawiści, których w ciągu dnia nie pokazuje – często jest wycofana i tłumi emocje, które uwalniane są dopiero podczas nocnych wypraw. Mulligan świetnie radzi sobie z pokazywaniem trudnych emocji targających nią po traumatycznych wydarzeniach, a jednocześnie wspaniale sprawdza się we fragmentach typowego rom-comu czy w scenach starć z mężczyznami. To rola pełna niuansów, ale też bezczelności, a Carey zagrała ją bez żadnej fałszywej nuty. Obok niej ważną rolę ma Bo Burnham (reżyser cudownej Ósmej klasy, o której wspominałam tutaj). Jako były kumpel ze studiów, zajmujący się chirurgią dziecięcą, ma w sobie wyważoną ilość uroku i słodyczy. Wspaniale sprawdza się jako partner Cassie. Bardzo przewrotnym pomysłem okazało się obsadzenie w rolach ofiar bohaterki „miłych chłopców Hollywood”, czyli typowych amerykańskich sweethearts, takich jak Adam Brody czy Chris Lowell.

Jeżeli chodzi o kwestie techniczne to także można pochwalić dużo elementów. Przede wszystkim mistrzowskie zastosowanie kolorów, kostiumów, charakteryzacji i scenografii. Bohaterka w ciągu dnia jest ucieleśnieniem stereotypowego wyobrażenia o „grzecznej dziewczynce”, nosi pastelowe sukienki, słodkie ogrodniczki, rozpuszczoną burzę blond loków i lekki makijaż, a wieczorami zmienia się o sto osiemdziesiąt stopni. Na dodatek soundtrack pasuje tutaj idealnie, możemy w nim znaleźć takie popowe perełki jak It's raining men, piosenkę Stars are blind Paris Hilton czy promującą film Toxic Britney Spears, którą reżyserka nazywa w pewnym wywiadzie jedną z najlepszych piosenek, jakie zostały napisane.

Film podobał mi się ogromnie. Moim zdaniem jest przede wszystkim ważny i mam nadzieję, że będzie w stanie jakąś część widzów uświadomić. To taki tytuł, który może bawić i edukować jednocześnie, a na pewno będzie prowokował do rozmów – rozmów na ważny temat. Jestem też pewna, że znajdzie spore grono przeciwników, co już trochę widać na niektórych forach, których użytkownicy pokazują, że nadal nie rozumieją czym jest świadoma i dobrowolna zgoda na seks. Znajdą się też osoby, które oczekiwałyby tego przekazu w innej formie, może bardziej realistycznej. Tutaj jednak mamy do czynienia z mocną zabawą konwencją, przez co wiele wydarzeń jest mało prawdopodobnych. Kiedy Cassie dewastuje samochód komentującego jej zachowanie mężczyzny, nie trzeba czytać tego dosłownie – można przypomnieć sobie, jak często słysząc takie wypowiedzi marzyliśmy o tym, żeby zrobić to samo. Także wszelkie nieścisłości scenariuszowe czy brak naturalności tłumaczę jednym – ten film to przede wszystkim pokazanie społecznego problemu, zatem sporo zrzucam na konwencję i wybaczam wszystko! 

Jeszcze na samiuteńki koniec: wiem, że sporo zarzutów dotyczy finału filmu, który trochę odstaje od całości. Ale! Bardzo dobrze pokazuje, jak przy oskarżeniu o gwałt trudne jest udowodnienie winy i skazanie sprawcy.

Na rauszu (2020), reż. Thomas Vinterberg

Thomas Vinterberg to nazwisko coraz bardziej znane w świecie filmu, kilka lat temu wyreżyserował nową wersję klasyki literatury – Z dala od zgiełku ze wspomnianą wcześniej Carey Mulligan w roli głównej. Międzynarodową sławę przyniósł mu jednak wcześniejszy tytuł, czyli Polowanie, w którym główną rolę zagrał Mads Mikkelsen. Widać, że reżyser lubi współpracować z tym aktorem, bo w Na rauszu ponownie obsadził go w jednej z głównych ról.

Fabuła filmu rozgrywa się wokół umowy między czwórką przyjaciół, którzy przeczytali o teorii, mówiącej, że człowiek zawsze powinien mieć we krwi przynajmniej pół promila alkoholu. Mężczyźni (wszyscy będący nauczycielami w pobliskiej szkole) postanawiają sprawdzić słuszność tego twierdzenia. W międzyczasie wszystkie postępy w kwestiach otwartości i poprawiania wizerunku społecznego, a także problemów związanych z artykulacją czy motoryką skrzętnie zapisują w notatkach dotyczących eksperymentu.

Na rauszu to kino szczere, naturalne, oddające sprawiedliwość swoim postaciom, zbudowanym na mocnych podstawach. Mads Mikkelsen to mistrz oddawania każdej małej zmiany nastroju swojego bohatera, wszystko to widać w mikro ekspresji jego twarzy. To postać wrażliwca, wycofanego ze społeczeństwa, zawstydzonego i zamkniętego w sobie, a Mads sprawia, że jest piekielnie intrygująca. Od razu czujemy wszystkie jego tłumione emocje i kibicujemy w odnalezieniu drogi do otwarcia się na świat, która została bardzo dobrze pokazana. Jego powolne wyluzowywanie się podczas społecznych kontaktów, otwieranie się na ludzi, zdobywanie pewnego rodzaju odwagi, którego dobitnie doświadczamy w ostatniej scenie. Jednocześnie towarzyszy mu piekielnie zdolna ekipa aktorska, która staje tutaj na wysokości zadania. Każdy z aktorów gra naturalnie, a wiemy, że udawanie stanu upojenia alkoholowego, często może nieubłaganie zejść w stronę żenującej komedii. Tutaj tego nie uświadczymy. Dodatkowo, cała czwórka bohaterów ma między sobą świetną chemię, a ich przyjaźń warta jest zapisania w historii kina. Ale nie tylko oni, bo również postacie żon i uczniów są tutaj zagrane z ogromną szczerością. Szczególnie młodzież i ich niepohamowane pokłady energii potrafią zahipnotyzować. 

Najważniejszym tematem będzie tutaj alkoholizm, który każdy odczyta trochę inaczej, w zależności od swoich własnych życiowych doświadczeń z mocnymi trunkami. Reżyser dał nam obraz rzeczywistości nie starając się obedrzeć scen z prawdy. Kiedy bohaterowie piją to są przepełnieni energią, chętnie zaczynają rozmowę, wydają się szczęśliwi, jednak kiedy wchodzą coraz głębiej w nałóg, to w widzu narasta coraz większe napięcie i ich uśmiechnięte twarze przestają wydawać się tak optymistyczne. Finalnie, jak mówią sami bohaterowie, każdy ma swój próg – wszystko jest dla ludzi, ale przesada potrafi zaprowadzić w nieciekawe miejsca.

Reżyser idealnie poradził sobie ze zbalansowaniem komedii i dramatu. Sporo jest tutaj scen lżejszych, na przykład ta, w której dziecięca drużyna strzela gola i wśród nauczycieli wybucha piękna, czysta ekstaza. Sceny dramatyczne są mocne i – znowu – świetnie zagrane. Pewien zgrzyt odczułam tylko w jednym momencie, kiedy było trochę, jak dla mnie, za dużo ckliwości, ale film szybko to naprawia. Na rauszu to też kolejny tytuł, w którym soundtrack robi wrażenie. Mamy tutaj dużo klasyki, bo jeden z bohaterów jest nauczycielem muzyki. Po seansie jednak w głowie zostaje przede wszystkim What a Life, które będzie jeszcze odbijać się w pamięci przez kilka dni. Warto dodać, że Na rauszu posiada jedną z najpiękniejszych scen końcowych – pełną emocji, słodko-gorzką, z genialną sekwencją taneczną Madsa Mikkelsena. Dobrze, że ktoś w końcu pokazał pokłady talentu tego człowieka, który oprócz całego kunsztu aktorskiego ma na koncie także lata szkolenia baletowego.

Palm Springs (2020), reż. Max Barbakow

To akurat był pierwszy film, jaki zobaczyłam w kinie po przerwie. Bardzo długiej przerwie, bo ostatnio w kinie byłam chyba w marcu 2020. To prawie cały rok tęsknoty za dużym ekranem. Od razu mogę powiedzieć, że Palm Springs na pierwszy wybór okazał się strzałem w dziesiątkę! Tak, to jest kolejny film o pętli czasu, czyli coś, co znamy dobrze z klasyka Dzień świstaka albo niedawno emitowanego na platformie Netflix pierwszego sezonu Russian Doll. Tym razem dzień, w którym czas dla naszych bohaterów się zatrzymał, jest dniem ślubu Tali i Abe'a. W pętli natomiast utkwił Nyles – chłopak przyjaciółki panny młodej i Sarah – siostra Tali.

Znaleźć dobrą komedię romantyczną jest coraz trudniej. Wraz z pożegnaniem lat 90. powoli zaczęły odchodzić w niepamięć dobrze napisane i zagrane, niegłupie rom-comy, które potrafiły poprawić humor, oczarować, a przede wszystkim sprawiały, że wierzyliśmy w taką miłość. Zamiast tego zaczęliśmy coraz częściej dostawać historie pełne seksistowskich żartów, w których wręcz ciężko kibicować bohaterom. Palm Springs pokazuje, że w nowym wydaniu także można ten gatunek polubić.

Sukces komedii często zależy od zgrabnie napisanego scenariusza, który tutaj jest naprawdę zabawny, ale nie w nachalny sposób. Zdarza się kilka niekulturalnych żartów, ale przede wszystkim bazujemy na humorze sytuacyjnym. Któż by pomyślał, że tyle jeszcze można wyciągnąć z podejścia „jutro wszystko zacznie się od nowa, więc po co się hamować”. Szczególnie, że tutaj bohaterowie mogą nawet zginąć jednego dnia, a i tak na drugi dzień rano obudzą się w tym samym miejscu w czasie, co dnia poprzedniego. Sporo zabawnych sytuacji wynika także z szalonych przygód głównych postaci. Do tych, które utkwiły w pamięci należy scena, w której ogłaszono, że w torcie weselnym znajduje się bomba. Albo moment, kiedy para wchodzi do baru i wykonuje synchroniczny układ taneczny. A to tylko wierzchołek góry lodowej. Tych sytuacji jest tutaj dużo, ale każda kolejna sprawia frajdę i widz nie czuje nimi przesytu.

Kolejną ważną sprawą jest oczywiście odegranie tych wszystkich gagów. Byłam spokojna o Andy'ego Samberga, ponieważ znam go z Brooklyn 9-9 i dobrze wiem, że to aktor, który do komedii jest stworzony. Każdy żart w jego wykonaniu zyskuje dodatkowo, tylko ze względu na sposób w jaki zostaje przekazany. Miłym odkryciem jest tutaj partnerująca mu Cristin Milioti, która radzi sobie świetnie i z komedią, i z dostarczaniem trochę cięższych wątków (niewiele tego, ale jednak jest). Razem tworzą mieszankę wybuchową i jest to zdecydowanie para, którą przyjemnie się ogląda. Na drugim planie mamy m.in. J.K. Simmonsa, który ma ciekawą kreację, a że zagraną dobrze, nie trzeba nawet przy tym aktorze wspominać.

Podsumowując, oglądanie Palm Springs to czysta przyjemność. Tak lekkiej, a niegłupiej rozrywki dawno w kinie nie widziałam. A fakt, że próby wychodzenia z pętli podparte są godzinami spędzonymi na nauce, a nie magicznym przypadkiem dodatkowo podbija pozytywne wrażenia.

Portret kobiety w ogniu (2020), reż. Céline Sciamma

Przy okazji tegorocznych walentynek postanowiłam zrobić na Instagramie małą bazę filmów o miłości (relacja została zapisana, jakby ktoś chciał się zapoznać). Najpierw zaproponowałam swoje typy, a następnie zapisywałam podpowiedzi od obserwujących. Jednym z tytułów, który się tam pojawił był właśnie Portret kobiety w ogniu, co przypomniało mi, że już dawno miałam o nim napisać.

Francja, XVIII wiek, malarka dostaje zlecenie na wykonanie portretu Héloïse, której ręka obiecana jest szlachcicowi, pochodzącemu z Włoch. Problem polega na tym, że tworzenie dzieła artystka musi utrzymać w tajemnicy przed samą portretowaną, która nie zgadza się na pozowanie.

O tym filmie napisano już po premierze bardzo dużo, więc ja dorzucę tylko krótko ode mnie, że jest faktycznie tak dobry, jak mówiono. To bardzo intymne kino, pełne czułości i ciepła skrytego tuż pod powierzchnią, uśpionego, ale czekającego tylko na erupcję. Ze zdjęć bije pewna melancholia w klimacie, która utrzymywać się będzie cały film. Sporo kadrów można po prostu wyciąć i powiesić w domu jako obraz, tak przepiękne są zdjęcia –  cała kompozycja i specyficzna kolorystyka przywodzą na myśl mistrzów malarstwa. Wspaniale wyszło też przedstawienie elementów historycznych. Warto docenić pracę jaką wykonali scenografowie i kostiumografowie. Najlepsze w tym wszystkim jest to, że historycznemu zarysowi nadano naturalność. Widz wierzy tym kobietom, że zakładają gorsety i gotują napary z zebranych ziół. To przedstawienie codzienności pozwala przenieść się w czasie. 

Portret kobiety w ogniu to opowieść o pięknej, zakazanej miłości, pozwala nam się nad nią pochylić na dłużej, chociaż od pierwszej sceny reżyserka zaznacza jaki będzie finał. Pozwala nam myśleć nie tylko o miłości, ale także o samotności i życiu jako spektaklu emocji, które czasami zalewają, a czasami odchodzą w zapomnienie, zostawiając człowieka tylko ze wspomnieniem. I na koniec dodam, że tak pięknym nawiązaniem do miłości przedstawionej w filmie było to fabularne odniesienie do mitu o Orfeuszu i Eurydyce!

Oprócz tego obejrzałam:

• Piękna złośnica (1960) – w lutym miałam mały maraton filmów z Sophią Loren. Ten do najlepszych nie należał, mocno średnia produkcja. Na plus Loren i wątek z wystawieniem Mazepy.
• Ali (2001) – zaczął się bardzo dobrze, ale im dalej tym robiło się nudniej. Za dużo wątków chciano wcisnąć w tę biografię, przez co wszystkie są ujęte bardzo powierzchownie. Meh.
• Tylko aniołowie mają skrzydła (1939) – film z gatunku lekkich i przyjemnych, dobrze się ogląda, świetnie zagrany, scenariusz może nie porywa, ale też nie nudzi. Dla fanów samolotów film obowiązkowy.
• Vera Cruz (1954) – naprawdę fajny western, wciąga, jakoś mocno się nie zestarzał. Dużą zasługę w przyjemności z oglądania ma obsada, bo i Burt i Gary świetnie wypadają i mają dobrą chemię.
• Capote (2005) – bardzo dobrze się ogląda, gęsty, mroczny, chłodny klimat, a Philip Seymour Hoffman pokazał klasę, zdecydowanie zasłużony Oscar.
• Frantic (1988) – dobry thriller, szczególnie początek, gdzie trochę nie wiadomo do czego to zmierza i bawi się z widzem, ale pod koniec akcja zaczyna się trochę rozmywać.
• Do wszystkich chłopców, których kochałam: zawsze i na zawsze (2021) – film z kategorii: nie chce mi się o niczym myśleć. Może być puszczony w tle podczas gotowania, polecam. A poziom zdecydowanie lepszy niż tragiczna dwójka. Zwieńczenie serii wypada naprawdę spoko.
• Pięciu braci (2020) – wymęczyłam się. Jakiś taki poszarpany ten seans, momentami myślałam, że oglądam głupawą komedię, takie teksty tam leciały. A znowu momentami łapał.
• Carrington (1995) – taki, ot – do obejrzenia i zapomnienia. Fajna rola młodej Thompson, zawsze miło mi się ją ogląda na ekranie.
• Wykopaliska (2021) – wynudziłam się. Piękne zdjęcia, ciekawe role Carey Mulligan i Ralpha Fiennesa, i w sumie tyle. Temat przemijania dla mnie zupełnie nie wybrzmiał.
• Zaczęło się w Neapolu (1960) – kolejny film z Loren i na pewno najlepszy z obejrzanych. Dlaczego? A przez włoski klimacik! Aż się zatęskniło za wakacjami! Seans naprawdę udany, świetna rola Loren, dobry scenariusz. Do tego Capri w tle, winko i spaghetti!
• Portier z hotelu Atlantic (1924) – bardzo to był smutny seans, sporo emocji zamkniętych w niemym kinie. Ciekawy zabieg z skończeniem faktycznego filmu trochę szybciej i dołożenie zakończenia, które jest takim mrugnięciem do widza. Ładny przykład magii kina.
• That kind of woman (1959) – znowu Sophia Loren urzeka zdecydowanie, ale sama fabuła to dość nudna historia miłosna. Po reżyserze (m.in. Dog Day afternoon i Dwunastu gniewnych ludzi) oczekiwałam czegoś więcej.
• Powiew skandalu (1960) – ostatni film z Loren jaki widziałam. Jakoś nie chce się wierzyć, że to ten sam reżyser, co w kultowej Casablance. Nawet jako zwykły romans sprawdza się słabo i nic go nie ratuje.

Trylogia Grisza Leigh Bardugo – jedna dziewczyna na ratunek światu, czyli trochę schematów w ładnym opakowaniu

Cień i kość, Oblężenie i nawałnica, Zniszczenie i odnowa
Leigh Bardugo

Gatunek: fantastyka młodzieżowa
Rok pierwszego wydania: 2012-2014
Liczba stron: 288, 368, 368
Wydawnictwo: MAG

„Cóż jest nieskończone?" – wydeklamowała. Dobrze znałam ten tekst. „Wszechświat oraz ludzka chciwość" – odparłam cytatem.

Opis wydawcy

Osierocona i nikomu niepotrzebna Alina Starkov jest żołnierką, która wie, że może nie przeżyć swojej pierwszej wyprawy do Fałdy Cienia – połaci nienaturalnego mroku, na której wprost roi się od potworów. Kiedy jednak jej pułk zostaje zaatakowany, Alina wyzwala w sobie uśpioną dotąd magiczną moc, o której istnieniu nie miała pojęcia. 

Moja recenzja

Serialowe ekranizacje literatury fantastycznej często zostawiają sporo do życzenia, ale ich twórcy nie zrażają się i nadal biorą na warsztat tego typu powieści. Szczególnie, że to często światowe bestsellery, w których rozkochały się miliony czytelników, czyli już na starcie mają zapewnione spore grono osób zainteresowanych ekranizacją. Serialowe wersje nie sprawdziły się jednak w przypadku takich hitów jak Shadowhunters czy Kroniki Shannary. Teraz przyszedł czas na ekranizację Trylogii Grisza autorstwa Leigh Bardugo, którą zobaczymy na Netfliksie. Patrząc na rozwój tej platformy, która zdecydowanie ma fundusze i była w stanie zapewnić serialowi całkiem niezłą obsadę, spodziewam się po tej ekranizacji czegoś znacznie lepszego. Jednak zanim serial będzie miał swoją premierę (pierwszy odcinek ma zostać wyemitowany 23 kwietnia), warto zaznajomić się z literackim pierwowzorem.

Historia Aliny, Mala i Zmrocza podzielona została na trzy części. Książki nie są długie i czyta się bardzo szybko, więc postanowiłam nie dzielić recenzji na trzy osobne i a za jednym razem opowiedzieć o całej trylogii. Przyznaję, że początek lektury sprawił mi sporo przyjemności, bo to dość dobra literatura młodzieżowa, napisana poprawnie, bez popisów w kwestiach stylu, ale również bez zgrzytów. Kończąc jeden tom płynnie przechodziłam do kolejnego i w krótkim czasie udało mi się przeczytać całość.

Rozpoczynając lekturę od razu uderza jeden duży atut, czyli pomysł na nawiązanie świata przedstawionego do Rosji, z nazwami krain dość dobitnie zapożyczonymi bezpośrednio z tego kraju (zatem mamy kwiatki typu Cybeja), ale także panującym w krainie Ravki mroźnym klimatem i różnymi wstawkami fonetycznymi przypominającymi język rosyjski. Pomysł na postacie Griszów, czyli magów związanych z różnymi domenami, przykładowo kontrolujących ogień, wiatr czy tworzących iluzje, to dobry punkt wyjścia dla systemu magicznego. Finalnie system ten mnie niestety nie przekonał, bo nie został w żaden sposób rozwinięty. To po prostu takie podejście, że niektórzy rodzą się z mocami i tacy ludzie są wyszukiwani przez nauczycieli – Griszów, a cała reszta należąca do „tych nie przejawiających zalążków mocy” tworzy społeczeństwo szarych obywateli. Czyli były plusy tej magicznej odsłony, ale były też schematyczne zagrywki.

Jeżeli miałabym wybierać najlepszą pozycję z tej trylogii to zdecydowałabym się chyba na pierwszą część, czyli Cień i kość. Bardugo dobrze wykonała pracę polegającą na wprowadzeniu czytelnika w świat przedstawiony, podczas kolejnych przygód bohaterów wyjaśnia, kto jest kim w tym społeczeństwie, pokazuje na czym polega magia i jak układają się siły, a przede wszystkim udaje jej się zarysować główny cel całej historii, czyli zniszczenie Fałdy Cienia – części ziemi zamieszkanej przez krwiożercze potwory. Po tej pierwszej części byłam więc pełna nadziei na kawał dobrej fantastyki młodzieżowej i mimo kilku potknięć wierzyłam, że historia rozwinie się w ciekawy sposób.

Druga część, czyli Oblężenie i nawałnica, trochę mnie w tej wierze przyhamowała. Zdecydowanie wypada nagorzej z całej trójki. Rozwój postaci właściwie nie istnieje, a dorzucenie do trójkąta miłosnego kolejnego amanta nie pomogło w budowaniu dobrego wrażenia. Na plus na pewno wypada sama postać Nikołaja, bo to jeden z tych bezczelnych typków, mających odpowiedź na wszystko, którzy w młodzieżowej fantastyce zazwyczaj wnoszą trochę luzu. Jednak tracił w oczach czytelnika podczas prób autorki połączenia jego wątku z Aliną. Podczas czytania trzeciej części, Zniszczenia i odnowy, czytelnik bardziej skupia się na czekaniu na rozwiązanie całej sytuacji. Wypada ona lepiej niż poprzedniczka, ale zostawiła mnie lekko rozczarowaną. Nazwijcie mnie podłą, ale wolałabym bardziej mroczne rozwiązanie.

Fabularnie mamy do czynienia ze standardowym schematem gatunku – zwykła dziewczyna pewnego dnia wyzwala z siebie wybuch mocy, takiej niespotykanej i bardzo pożądanej przez Griszów. Zaczyna szkolić się w placówce magów, później walczy z „tymi złymi”, żeby przywrócić równowagę w świecie i pokój swojemu krajowi. Oczywiście, dochodzi do tego również trójkąt miłosny, gdzie z jednej strony mamy jej najlepszego przyjaciela z dzieciństwa, a z drugiej wszechmocnego, pełnego mroku – Griszę (powszechnie znane i kochane zauroczenie typowym bad boyem). Po dołożeniu do tego równania trzeciej męskiej postaci, te wątki miłosne stały się po prostu najsłabszą stroną książek, a zajmują bardzo dużo miejsca w fabule. Uczucie do Mala ma jakiś sens i korzenie w przeszłości, ale w ciągu tych trzech tomów zdąży nam zbrzydnąć, natomiast najciekawszej relacji, tej ze Zmroczem, brakuje autentyczności – szkoda, bo w tym wątku był potencjał. Może gdybym była młodsza, to powzdychałabym do tego złego chłopaka, ale cóż, jakoś mnie nie ruszył.

Zdecydowanie nie będzie to trylogia, którą zamierzam osobiście komuś polecać, ale w Internecie sporo możecie znaleźć recenzji, które są bardzo pochlebne. Docelowi czytelnicy to raczej osoby młodsze bądź szukające słodkiej, schematycznej historii, ale takiej z „lekko powyżej średniej” półki. Trylogia Grisza ma w sobie sporo elementów, które w tego typu książkach pociągają, ale jednocześnie nie zaskoczy tych, którzy oczekują czegoś więcej. Wśród ciekawych pomysłów, takich jak uczynienie z żyjącej postaci niemal świętej czy wewnętrzne rozdarcie Aliny między dobrem a złem, żaden wystarczająco nie rozbrzmiewa, przez co najważniejsze wydają się perypetie miłosne. Niemniej cieszy mnie, że tę trylogię mam już za sobą. To była krótka przygoda, a teraz mam jakiś pogląd czego oczekiwać po serialu. Ma szansę być lepszy niż pierwowzór.

PS. Po lekturze doczytałam, że w serialu oprócz historii z tej trylogii będą również opowieści z Szóstki wron (kolejnej książki z uniwersum Trylogii Grisza), co znaczy, że jeszcze trochę prozy Bardugo przede mną.

„Dziewczyny do boju! Poradnik młodej aktywistki” KaeLyn Rich – jak zacząć działać?

„Dziewczyny do boju! Poradnik młodej aktywistki”
KaeLyn Rich

Gatunek: literatura naukowa
Rok pierwszego wydania: 2018
Liczba stron: 242
Wydawnictwo: Nowa Baśń

Słowa mają władzę. To, jak mówimy i zwracamy się do innych, może dać im władzę lub ją odebrać. Nasze słowa świadczą o tym, czy rozumiemy i szanujemy innych. Dlatego tak ważne jest dokształcanie się na temat różnych tożsamości, które inni nazywają własnymi.

 

Opis wydawcy

Jeżeli naprawdę denerwuje Cię niesprawiedliwość społeczna, politycy, którzy zmieniają kraj, myśląc jedynie o swoich pieniądzach i interesie partyjnym czy publiczne naznaczanie kolejnych grup społecznych w imię zaspokojenia najgorszych instynktów ludzi czerpiących energię z nienawiści – ta książka jest dla Ciebie! Dzięki niej nauczysz się między innymi jak zaplanować demonstrację, zebrać na nią środki, jak podnosić świadomość na temat najróżniejszych problemów używając mediów społecznościowych i jak być dobrym sojusznikiem wszystkich uciśnionych. Dziewczyny do boju! pomogą ci zmienić swoją złość na to, co dzieje się ze światem, w siłę do walki, czy też w kreatywność, dzięki której będziesz mogła zmienić świat wokół Ciebie.

Moja recenzja

Kiedy zobaczyłam sam tytuł książki Dziewczyny do boju! od razu pomyślałam, że chcę mieć tę pozycję u siebie. We wcześniejszych latach nie angażowałam się zbyt mocno w sprawy polityczne i szeroko pojęty aktywizm, jednak mieszkając w Polsce nie da się działania zbyt długo odwlekać. Chwila nieuwagi i już władza wchodzi z butami w nasze życie, a nam pozostaje jedno – walczyć o swoje prawa.

KaeLyn Rich to aktywistka, feministka, matka, osoba queer, która stawia czoła niesprawiedliwości od wielu lat. W swojej książce, Dziewczyny do boku! Poradnik młodej aktywistki, przedstawi nam drogę do osiągnięcia celu, do rozpoczęcia walki o prawa swoje, a także innych osób. Całość podzielona jest na 8 rozdziałów, w których po kolei autorka przedstawi nam kroki, które warto powziąć, żeby zacząć działać. Świetnym pomysłem było rozpoczęcie od kilku wyjaśnionych zagadnień, w których wytłumaczone zostanie co to jest aktywizm, czym są ruchy obywatelskie, normy płciowe, kultura gwałtu i utajone skojarzenia. Dopiero po poznaniu tych podstaw będzie można przejść do konkretnych działań, jak zbieranie funduszy czy planowanie protestów. Czuć w tym poradniku, że napisany został przez osobę, która ma duże doświadczenie i wyciągnęła wnioski z własnych poczynań jako początkująca aktywistka, dzięki czemu całość jest mocno autentyczna.

Warto zaznaczyć, że poradnik przeznaczony jest raczej dla młodszych czytelniczek. Wskazuje na to chociażby samo wydanie, które jest wypełnione kolorowymi rysunkami i cytatami, napisanymi dużą czcionką, a także prosty styl autorki, dzięki któremu treść jest łatwo przyswajalna. Dodatkowo, same porady Rich na rozpoczęcie działania skierowane są bardziej do uczennic niż dorosłych kobiet, bo zaliczają się do nich takie akcje jak prowadzenie zbiórek pieniędzy w swojej szkole czy rozmawianie z rodzicami o poglądach i zdobywanie ich zgody na udział w protestach. Dlatego uważam, że najlepiej się sprawdzi jako lektura dla dziewczyn w wieku licealnym. Jeżeli jednak jesteście starsze, tak jak ja, ale czujecie się niedoinformowane – to tej książki potrzebujecie.

Brawa należą się dla wydawnictwa Nowa Baśń za to, że książka jest bardzo dobrze przeniesiona na nasze podwórko. KaeLyn Rich często wymienia organizacje, do których można się zwrócić, konta na Instagramie, które warto śledzić czy telefony zaufania. Takie wzmianki opatrzone są gwiazdką, a w przypisie znajdziemy odpowiedniki dla Polski. Także redaktorka, Marta Ziegler, wykonała kawał dobrej roboty.

Poradnik sprawdzi się idealnie jako prezent nie tylko dla młodych dziewczyn, ale także chłopców i osób starszych, które szukają pomysłu jak zacząć przygodę z aktywizmem albo potrzebują zapalnika do działania. Dla mnie przede wszystkim dobrze było po raz kolejny przeczytać o znaczeniu kobiecej solidarności, ciągłego wsparcia i walki o swoje prawa. Zawsze lepiej się maszeruje, wiedząc, że nie idziesz sama, więc rozdział o wspólnym motywowaniu i zdobywaniu sojuszników podniósł na duchu. Rich bardzo dobrze zarysowuje tło historyczne, wspomina walki sufrażystek, tłumaczy na czym polega patriarchat i jak na świecie hierarchizujemy społeczeństwo, wytyka różnice w wynagrodzeniu ze względu na płeć, opowiada o znaczeniu reagowania na mikroagresje, uświadamia na temat kultury inkluzywnej. Zawarta w książce wiedza na pewno rozjaśniła mi kilka zagadnień, a w przypadku innych utwierdziła mnie w swoich poglądach. Możliwe, że nigdy nie będę na tyle zaangażowana, żeby brać udział w agitacji telefonicznej czy lobbowaniu środowisk politycznych, ale gdybym kiedyś się zdecydowała, to wiem gdzie szukać wskazówek. Warto tę książkę mieć na półce, a tę wiedzę przekazywać młodszym.

Za egzemplarz dziękuję wydawnictwu Nowa Baśń.

Styczniowa micha filmów

Krótki film o miłości (1988), reż. Krzysztof Kieślowski

Przy okazji nadrabiania klasyki kina zerknęłam w końcu na polskie podwórko. Nadszedł czas wstydliwych wyznań – otóż twórczość Krzysztofa Kieślowskiego znam w bardzo małym stopniu, widziałam raptem dwa filmy z serii kolorów, do tego Amatora i Przypadek. Krótkie filmy z serii Dekalog kojarzę jeszcze z lekcji języka polskiego, ale zdecydowanie jest to materiał do odświeżenia. Chyba warto zrobić sobie powtórkę i obejrzeć wszystkie po kolei, żeby mieć jakiś obraz całości. Resztę jego filmografii dawkuję sobie bardzo powoli, ale za każdym razem po seansie jestem zadowolona. Naprawdę nie zdarzyło się jeszcze, żeby tytuł wyreżyserowany przez Kieślowskiego zszedł w stronę oceny dobrej czy poprawnej, zawsze oscyluje wokół bardzo dobrego bądź wręcz rewelacyjnego seansu. Krótki film o miłości nie był tutaj wyjątkiem, a wręcz wskoczył na pierwsze miejsce mojej osobistej listy ulubionych filmów tego reżysera.

To bardzo prosta historia, fabułę można zawęzić do krótkiego opisu – dziewiętnastoletni Tomek (Olaf Lubaszenko) podgląda wieczorami kobietę (Grażyna Szapołowska), mieszkającą w bloku naprzeciwko. Film jest cudownie napisany, przez długi czas nie wiemy, w którą stronę akcja się potoczy, kto tutaj jest dobry, a kto zły, kim są w ogóle bohaterowie. Karty odkrywane są powoli, a widz coraz mocniej angażuje się w historię, nie wiedząc czy kibicować czy raczej potępiać zachowanie danej postaci. W filmach Kieślowskiego kocham to, że są prawdziwym manifestem reżysera na dany temat, zawsze mówią o czymś więcej, a historia przedstawiona jest w artystyczny, ale przystępny sposób. Używając niewielu środków przekazu, reżyser potrafi sprawić, że dzieło jest zrozumiałe, a widz artystycznie zaspokojony. Kieślowski nie ukrywał znaczeń, podsuwał materiał do interpretacji w sposób czytelny, chociaż niejednoznaczny (jak to w sztuce bywa), ale otwarty na uważnego widza. Muzyka jest tutaj pięknym uzupełnieniem, dość spokojna, ale na pewno trudno nie zwrócić na nią uwagi.

Warto osobno docenić aktorów, z których reżyser wyciąga wszystko to, co najlepsze. Młody Olaf Lubaszenko świetnie radzi sobie z postacią wycofanego chłopaka, który pragnie miłości i dąży do niej tak, jak potrafi. Nawet nie wiemy kiedy początkowa niechęć do granej przez niego postaci mija – cóż, ciężko sympatyzować od pierwszych minut filmu z chłopakiem, który wieczory spędza podglądając starszą sąsiadkę. W kontraście do niego mamy Grażynę Szapołowską, kobietę, która romantyczną miłość przekreśliła już lata temu. Wspaniale wywiązuje się konflikt między tą dwójką, który napędza akcję.

Jak już mówiłam, Krótki film o miłości ląduje na czele ulubieńców od Kieślowskiego. Ciekawostką jest fakt, że ten film ma dwa zakończenia i na pewno chętnie zapoznam się z tym, które znajduje się w Dekalogu VI.

Mama (2014), reż. Xavier Dolan

Xavier Dolan wparował do świata kina z przytupem jeszcze w 2009 roku, debiutując tytułem Zabiłem moją matkę. Tak się składa, że to akurat jeden z niewielu jego filmów, których nie oglądałam (z tych, które miały do tej pory premierę zostały mi oprócz niego jeszcze dwa najnowsze tytuły: Matthias i Maxime oraz The Death and Life of John F. Donovan). Za każdym razem kiedy pojawia się okazja do nadrobienia tytułu, który wyreżyserował Dolan, zawsze z niej korzystam.

Film Mama jest dość długi, bo trwa prawie dwie i pół godziny, a opowiada o problemach matki z wychowaniem nastoletniego syna. Początek trochę mi się dłużył, nie mogłam pojąć dokąd Dolan z tym wszystkim zmierza, a jego bohaterowie, cóż, do najprzyjemniejszych nie należeli. To jednak tylko początkowe wrażenie, bo szybko okazuje się, że zostajemy wciągnięci w ten świat, a postacie, które wydawały się pierwotnie odpychające zaczynają zajmować miejsce w naszych sercach i chcemy, żeby ułożyło się im tak, jak sobie to zaplanowali. Czy Dolan też ma taki zamiar – to już inna sprawa.

To jeden z najlepszych seansów ostatniego czasu, a potrafi zaczarować przede wszystkim świetnie rozpisanymi bohaterami. Główna trójka aktorów tworzy zgrany tandem i ciężko byłoby wyróżnić tutaj jedną osobę. Anne Dorval ciągle trzyma gardę, jest wyszczekana i wulgarna, ale tym łatwiej jest nam docenić momenty, w których walczy z przypływem emocji. Suzanne Clément jako sąsiadka borykająca się z traumą z przeszłości miała trudne zadanie do wykonania, ale jej jąkanie wypadło naturalnie, a ona razem z Anne stworzyła piękny obraz kobiecej przyjaźni. Na koniec Antoine Olivier, czyli prawdziwa petarda, wyciska ze swoich scen masę energii, a mimo trudnego charakteru postaci wzbudza współczucie (scena na karaoke albo ta na parkingu to perełki). Razem ta trójka aktorów ma niesamowitą chemię, a momenty, w których rozmawiają przy winie czy odprawiają dzikie tańce w kuchni mogłabym oglądać przez kolejne godziny.

Mama to film, który nie powala od pierwszych minut. To raczej taki film, który wraz z każdą minutą coraz mocniej będzie do siebie przekonywał, rozkochiwał, żeby na koniec złamać serce. Genialne popisy aktorskie, wizjonerski sposób nakręcenia (te sceny z rozszerzanym kadrem były takim sprytnym zagraniem), nieoczywista ścieżka dźwiękowa i historia, która nie pozwala pozostać obojętnym. Na koniec można tylko wyznać reżyserowi miłość, bo to wielkie współczesne kino.

Króciutko o kilku ciekawych pozycjach:

Lęk pierwotny (1996), reż. Gregory Hoblit

Nie wiem czego się spodziewałam po tym filmie, raczej zwykłej, wciągającej historii kryminalnej, w końcu opis fabuły można skrócić do: sprawa sądowa młodego ministranta oskarżonego o morderstwo arcybiskupa. Okazało się, że najciekawsze tutaj były dwa aspekty – skorumpowany świat rządzących w Chicago i cudowny Edward Norton w niezapomnianej roli. Sam wątek przepychanki w sądzie między bohaterami granymi przez Gere'a i Linney był dość wyświechtany i raczej szczególnie nie wciągał. Za to wszystko co związane z postacią graną przez Nortona okazało się fascynujące, do ostatnich minut. Naprawdę dobra rola i między innymi dzięki niej oglądało się to aż tak dobrze.

Dog Day Afternoon (1975), reż. Sidney Lumet

W filmie przedstawiona została prawdziwa historia napadu na bank, w którym brali udział: Sonny Wortzik (Al Pacino) i Sal (John Cazale). Czas akcji zamyka się w tym jednym dniu, ale scenariusz napisany jest tak, że trudno byłoby się nudzić. Nie dziwi mnie, że film otrzymał Oscara w kategorii scenariusz oryginalny, bo to naprawdę zgrabnie napisana historia, która potrzyma w napięciu, ale też powie nam coś więcej. Szybko z historii o napadzie na bank film przechodzi w opowieść o człowieku, jego zmaganiach, nieosiągalnych celach, które stają się jego zmorą i obsesją. Kawał dobrego kina ze świetną rolą młodego Pacino. Dostępny na platformie Netflix.

Ma Rainey: Matka bluesa (2020), reż. George C. Wolfe

Chciałam się bardziej rozkochać w tym filmie, ponieważ bardzo lubię tytuły, które zostały nakręcone na podstawie sztuki teatralnej, z jednością miejsca i czasu akcji. Ma Rainey: Matka bluesa to tak naprawdę zapisek z dnia nagrań zespołu matki bluesa, z tym że będziemy śledzić przede wszystkim dwie osie – tę dotyczącą tytułowej Ma, granej z brawurą przez Violę Davis, i tę skupiającą się na młodym muzyku Levee, zagranym przez Chadwicka Bosemana. Niestety, miałam wrażenie, że całości brakuje werwy, momentami film się trochę dłużył. Jednak nadal uważam go za dobry tytuł, wart obejrzenia, przede wszystkim dla popisów aktorskich, w tym ostatniej roli Chadwicka Bosemana (a poradził sobie bardzo dobrze), a także dla muzyki, scenografii i kostiumów. Chociaż dla mnie – bez szału.

Mank (2020), reż. David Fincher

Większość trąbi o wielkim rozczarowaniu nowym Fincherem, a ja się wyłamuję i mówię, że mi ta opowieść o Mankiewiczu piszącym scenariusz do Obywatela Kane'a się podobała. To taki powrót do klimatu starego Hollywood, z elementami przypominającymi to rewolucyjne dzieło Wellesa – chociażby wszystkie montażowe sztuczki i skakanie po lini fabularnej. Sam scenariusz mnie zafascynował, scenografia i zdjęcia zachwyciły. Może nie jest to kino, którego spodziewałabym się po akurat tym reżyserze, ale ja zostałam usatysfakcjonowana. Czy powinien zgarnąć Oscara? Nie, tak daleko bym się nie posunęła, ale na pewno zasługuje na obejrzenie. Dla mnie to cudowny seans, chociaż możliwe, że pomógł fakt, że Obywatela Kane'a widziałam dość niedawno i wszelkie te nawiązania trochę łatwiej było mi wyłowić.

Może pora z tym skończyć (2020), reż Charlie Kaufman

Charliego Kaufmana kojarzę przede wszystkim z Anomalisy, dobrej, ale równocześnie dość ciężkiej animacji, a także jako scenarzystę głośnego Zakochanego bez pamięci. Znając te tytuły wiedziałam, że po najnowszym filmie raczej powinniśmy się spodziewać tęgiej rozkminy i cóż – dokładnie to dostajemy. Ja bardzo lubię tego typu kino, gdzie podczas seansu zadajesz sobie ciągle pytanie „o co w tym wszystkim chodzi?”, a jednocześnie fabularnie idzie to do przodu i ogląda się dobrze. Może pora z tym skończyć na pewno znajdzie zagorzałych przeciwników, ale moim zdaniem warto przekonać się na własne oczy, bo może akurat nas zachwyci. Dla mnie to bardzo dobry film, a wytłumaczenie całości faktycznie ma sens (chociaż podczas seansu myślałam, że główna myśl filmu dotyczy czegoś zupełnie innego). Dodatkowo, świetnie zagrany, cudowne zdjęcia i montaż.

Oprócz tego obejrzałam:

• Żółty szalik (2000) – scenariusz napisany przez Pilcha, historia nałogu. Warto zobaczyć dla Gajosa, który niesie ten film. No i cudowna Szaflarska.
• Ponette (1996) – zdecydowanie najlepszy przykład tego, jak dzieci potrafią grać. Temat ciężki, bo próba pogodzenia się małej dziewczynki ze śmiercią matki. Dzieci są w centrum historii i niesamowicie zaskakują, szczególnie odtwórczyni głównej roli.
• Generał della Rovere (1959) – klasyka w wydaniu Roberta Rosselliniego. Przyznaję, że początek mnie trochę nużył, ale później się rozkręca i finalnie to kawał dobrego kina.
• American Honey (2016) – świetnie sprawdza się przedstawienie różnic społecznych w Stanach, przepaści miedzy różnymi grupami ekonomicznymi. Bardzo dobre role aktorskie, sprawny montaż i dobra muza. Ale za długi.
• Nigdy nie będę twoja (2007) – przyznaję, że skusiły mnie Saoirse Ronan (bardzo dobra rola) i Michelle Pfeiffer w roli głównej. Niestety, tego typu kino zupełnie nie jest dla mnie, wymęczyłam się okrutnie.
• Midsommar (2019) – spodziewałam się czegoś lepszego. Nie znam się na horrorach, ale doceniam to pójście w inną stronę, wiele strasznych momentów ma miejsce w środku dnia. Strona techniczna filmu to majstersztyk, zdjęcia magiczne, a aktorsko miazga (Florence!!). Przyznaję, że części filmu nie widziałam, bo zakrywałam oczy (jestem przewrażliwiona, wiem).
• Cienka, czerwona linia (1998) – chyba wystarczy napisać, że to typowy Malick. Także mamy tutaj piękne zdjęcia, długie ujęcia natury bądź twarzy aktorów, głos z offu, filozoficzne rozkminy, ale jednocześnie trzeba zaznaczyć, że to jeden z bardziej przystępnych filmów reżysera. Jak dla mnie piękny – standardowo, jak na fankę Malicka przystało!
• Rzeka tajemnic (2003) – dobry thriller, wydaje mi się, że jakbym go obejrzała kilka lat temu to byłabym wręcz zachwycona, teraz ciężej mnie zadowolić. Klimacik jest, aktorsko bardzo dobry, trochę tajemnicy z przeszłości i brutalna zbrodnia. Dla fanów gatunku zdecydowanie film obowiązkowy.

A Wy, co ciekawego oglądaliście w styczniu?